1. HISTORIEK

Ontstaan einde 13de, begin 14de eeuw, wordt algemeen aangenomen dat deze Schuttersgilden gegroeid zíjn uit een ouder gebruik: dit der “scuttere”, mannen die gewapend waakten en de gemeente moesten beschutten. Bij de groei der gemeente werd hun rol overgenomen door de gewapende gilden, later versterkt door de burgerwacht. In de ontwikkelingsgeschiedenis van onze gemeenten hebben de Schuttersgilden dan bretgelieren_schutterij001ook een niet te onder schatten rol gespeeld. Niet alleen als beschutting van de gemeente maar ook op het sociaal en cultureel vlak vervulden ze een taak en waren ze als het ware een klankbord voor de cultuur van die tijd. Naargelang de behoefte aan staande- of huurlegers groeide, verminderde de weerbaarheidsfunctie van de schutterij en werd de wapenbeoefening omgevormd tot sportbeoefening. Het doel werd nu in vele gevallen ontspanning, amusement en sportwedstrijden. Bij vele burgerlijke en kerkelijke plechtigheden waren zij aanwezig om deze de nodige luister bij te brengen. De schuttersgilden waren nauw verbonden met de kerk en de parochiegemeenschap. Elke schutterij had een beschermheilige en talrijk waren de traditionele kerkelijke verplichtingen der schutters waaronder als voornaamste het begeleiden van de sacramentsprocessie. De franse revolutie verbood de wapendracht en ontbond de schuttersgilden.
Hier en daar worden in de loop der tijden de gilden hersticht. Hun doelstellingen zijn sportief, folkloristisch en caritatief. Vele groeien uit tot gesloten verenigingen geschoeid op traditionele leest met drang naar decorum en standing. In de loop van de laatste decenia merkt men een verhoogde belangstelling voor de gilden. De gildebroeders herwaarderen hun tradities en worden zích bewust van wat hun gilde aan cultuurpatrimonium betekent. Meer en meer nemen de hedendaagse Schuttersgilden hun plaats in bij historische feesten en manifestaties. Dat deze gebeurtenis niet plaatselijk is, wordt geïllustreerd door een groeiende internationale samenwerking in de schoot van de “Europese Gemeenschap der Historische Schuttersgilden”.

2. DOEL :

“De schuttersgilden streven een tweevoudig doel na nl.:
l. Het in stand houden van de Christelijke tradities, zeden en gebruiken van de schutterijen.
2. Het stimuleren van de geest van kameraadschap broederlijkheid en dienstbaarheid onder de schutters.
De eendracht van Gelieren is de oudste Genkergilde. Zij moet omstreeks 1552 gesticht zijn. Het is in dat jaar dat ene zekere Heyn Liefjans van Gelieren door de schout beboet werd omdat hij niet met “de Schutten” op 2 juli deelnam aan de processie ter ere van de Genker “Liefrrouw”. Zo kon dan ook “De Eendracht” haar 425-jarig bestaan vieren in 1977 (dat jaar uitgesteld wegens het plotse overlijden van voorzitter Jef Houben). Ook door haar naam onderscheidt ” De Eendracht” zich van andere Genker Gilden. ZIj is de enige gilde die niet genoemd is naar een patroonheilige. Ook bij de heroprichting in 1839 was van een patroonheilige geen sprake. Waar de naam “De Eendracht” vandaan komt weet men niet. Het is mogelijk dat er vroeger een scheuring heeft plaats gehad, en na de terugkeer onder één vaandel de huidige naam werd aangenomen. Niemand kan ons inlichten. Toch wordt voor het Koningsschieten St. Jan de Doper aangeroepen. Dit was waarschijnlijk de oorspronkelijke patroonheilige. Het koning schieten op een vogel is ook enig in Genk. Op de eerste zondag na Pinksteren, dit is Drievuldigheidszondag, vindt deze gebeurtenis plaats. De koning wordt daarna de “Koningskettel” om gehangen, dit is een zilveren breuk (brake) met een duif en een halve maan waaraan 7 zilveren platen hangen waarvan de oudste dateert van 1780. Op deze dag is het dan ook Gelierenkermis zodat we wel mogen zeggen dat de schuttersgilde nog echt betrokken is bij het dorpsleven ( nu wijk Bret-Gelieren). De Koningsketel bestaat uit:
l. de kunstvolle vogel (zonder datum),
2. de halve maan met op de voorkant het opschrift “COMPANNTE VAN GELIEREN TOT GINKT” en de achterkant” cost 6-10-0″
3. 1780 FDNDRICK Langers Pla(a)t is aen de com(pagnie) van Geliere W.C.H.KAM:M
4. 1789 Dese plaet is gekog van de geheele compagni van Gelieren. Gekog te Maestright.
5. 1789 Dese plaet is aen de compagni van Gelieren.
6. 1794 Paulus Geerts Coninch van Gelieren.
7. 18101. Styfkens Koning van Gelieren.
8. 1810 Dese plaet hort toe aan de compagni van Gelieren.
9. 1895-1955 Vanwege Bestuursleden MARTENS G. – BAETEN K. – MOONEN G.
De Vereniging heeft zich ook samen met een groot aantal leden aangepast aan de moderne tijden en maakt deel uit van het Genker Verbond voor karabijnschuttersgilden.
Koninklijke maatschappij: met een brief van het Koninklijk Paleis dd. l3 mei 1952 machtigt Z.M. De Koning de schuttersgilde de titel “Koninklijke Moatschappij” te voeren.
Schietstand: De schietstand van “De Eendracht is gelegen op een eilandje waar drie straten samenkomen. De Richter, de Neerzij en de Schuttenstraat te Genk.
Toch wil het huidig bestuur in geen geval de eeuwen oude tradities laten verloren gaan. Integendeel, het bestuur zorgt dat in de schuttersgilde de oude gebruiken optimaal gewaardeerd worden en blijven bestaan en dit naast het moderne karabijnschieten. Het is dan ook de oprechte wens van het bestuur dat “De Eendracht”, een echt verbindingsmiddel mag zijn tussen het oude en het nieuwe, en tussen alle mensen in de groene wijk van Genk: BRET-GELIEREN’
BRON ,, DE VRIENDSCHAPSBODE ,,
Bestuurssamenstelling:
Voorzitter: Baeten Leopold,
Ondervoorzitter: Heinze Klaus,
Secretaris: Baeten L,
Penningmeester: Baeten L ,
Commisaris: Joris Petrus.
Leden: Lievers Paul, Heinze Peter, Lambrechts Luc, Hauser Jos en Jacobs Rene.
Historische gegevens en foto’s door Gilde, layout en research -Lucien Penders

Bron: van de website Schutterij De Eendracht Gelieren – Historie, maar die is helaas offline gehaald